وقتی که تیراژ کتاب ها و روزنامه ها در ایران، میلیونی بود!
«در شاهنامه ابداع و اختراع خط از ایرانیان دانسته شده و الواح گلی و همچنین کتیبههای مختلف ایام باستان مبین این نظر است. از اینها گذشته این که کتابخانه فارس در دجله ریخته شد و آب دجله را تیره ساخت حکایت از کثرت کتابهایی دارد که در کتابخانه فارس وجود داشته که بیشک اگر باقی میماندند امروز بشر بر پایه آن آگاهیها و تحقیقاتش چندین قرن بیشتر از این بود که الآن هست... بعدها نیز که صنعت چاپ رونق گرفت ایران از نخستین کشورهایی بود که نه حتی در مرکز آن بلکه در شهرهای دوردستش صنعت چاپ از طریق چاپ سنگی گسترش یافت و کتابهای آن زمان نقش موثری در گسترش فرهنگ ایرانی در میان مردم و همچنین ترجمههای آثار غربی داشت. سپس در سالهایی که تحصیلات نوین آغاز شد و بر تعداد مدرسهها و دانشگاهها افزوده شد شمارگان کتاب و مطبوعات اوج گرفت به طوری که در آغاز دهه 50 شمارگان روزنامههای معروف کشور به مرز 300 هزار نسخه رسید که در تمامی خاورمیانه بیمانند بود. در اواخر دهه 50 با توجه به تحولاتی که در کشور پیش آمد بسیاری از کتابها و برخی از روزنامهها با تیراژ میلیونی منتشر شدند. همه اینها نشاندهنده علاقه ایرانیان به مطالعه است.»
آن چه خواندید بخشی از سخنان آقای «بقایی ماکان» درباره ی اوضاع و احوال مطالعه در ایران بود. ایشان در ادامه درباره ی دلایل کتاب نخوانی ایرانیان به خبرگزاری ایسنا گفته اند: «اینکه امروز دیده میشود شمارگان کتاب متأسفانه تا حد 500 نسخه تنزل یافته به این سبب است که عشقههایی ظاهرفریب به جریان صنعت نشر افتاده و چنان آن را در خود گرفته که بسیاری از واقعیتها در این خصوص پوشیده مانده است.» این نویسنده و پژوهشگر در ادامه به مهمترین دلایل مشکلات صنعت نشر اشاره کرد و در اینباره گفت: «نخست اینکه مدیریت کلان فرهنگی تلاش میکند قلم اهل معرفت به جوهر آنان آغشته شود. دیگر اینکه ممیزیهای دل بخواه و سلیقه ای عرصه را چنان بر اهل قلم تنگ کرده که آنان عطای نوشتن و اندیشیدن را به لقایش بخشیدهاند. سوم اینکه مضیقههای اقتصادی حرکت و پویایی را از ناشران گرفته است...» جهت تکمیل سخنان آقای بقایی ماکان عرض می کنیم در حالی که هم اکنون آمارها حکایت می کنند مجموع تیراژ کل روزنامه های ایران کمتر از یک میلیون و دویست هزار نسخه در روز است، فقط روزنامه ی «یومیوری شیمبون» ژاپن به تنهایی چیزی در حدود 14 میلیون تیراژ دارد! این روزنامه به وسیله ی جامعه کارگری این کشور و کاملا خصوصی اداره میشود.